Sağlıklı Saçların Sırrı : Dengeli ve Yeterli Beslenme

"İÇTE SAĞLIK DIŞTA GÜZELLİK"

Sağlıklı Saçların Sırrı : Dengeli ve Yeterli Beslenme

Saçlarımız çoğumuzun en değerli aksesuarıdır. Fakat aksesuardan ziyade organ gibi düşünülmelidir. Çünkü vücudumuzda bulunan saç hücreleri kandaki oksijen ve peptitler sayesinde çoğalarak saçı oluştururlar ve vitamin-mineraller ile saçın sağlıklı olarak uzaması sağlanır. Bu sebeple ki aslında saçımız da vücudumuzdaki kanla beslenen ve büyüyen bir yapıdır. Kanımızdaki herhangi bir eksiklik/fazlalık veya anomali diğer organ ve sistemlerde nasıl sorun yaratıyorsa saçta da çeşitli problemlere yol açmaktadır.

Yağda eriyen vitaminlerden (A, D , E, K), suda eriyen vitaminlere ( C ve B grupları) ve çeşitli minerallere kadar hemen hemen tüm mikro besinlerin yeterli olması vücudumuzun ve vücudumuzdaki tüm sistemlerin düzgün çalışabilmesi için elzemdir. Fakat vücut öyle muntazam işleyen bir makine gibidir ki herhangi bir eksiklikte var olanı öncelikle hayati organlar ve sistemler için kullanır, kalan miktarı ise saçımız, tırnağımız vb. gibi yapılara dağıtır. Bu sebeple de tüm vitamin ve minerallerin yeterli düzeyde olması saç sağlığımız için önem arz etmektedir.

Yeterli vitamin-mineral düzeyi ise ancak sağlıklı ve dengeli beslenme ile mümkün olmaktadır. Hangi vitamin ve mineral grupları saçın sağlıklı olmasında elzem ve hangi besinlerde bol miktarda olmalı gelin birlikte bakalım.

A Vitamini :

Yağda çözünen, eriyebilen vitaminlerdendir.
Hücre büyümesi ve farklılaşmasını desteklediği için deri, tırnak ve saçların sağlıklı olmasında rol oynamaktadır ve saç tellerinin gelişimine katkı sağlamaktadır.
Beslenmede aktif A vitamini (retinol) ve provitamin A (A vitamin öncülü) olarak 2 farklı formu bulunmaktadır.
Retinol başta karaciğer olmak üzere balık yağı, süt, peynir ve yumurta sarısı gibi hayvansal gıdalarda; provitamin A ise tatlı patates, kabak, bezelye, havuç, kırmızı biber, maydanoz, kavun, karpuz, kayısı, mandalina, greyfurt gibi bitkisel gıdalarda da bulunmaktadır.
Bu sebeple yeterli ve dengeli beslenmede eksikliği sık görülen bir durum olmamakla birlikte bu vitaminin çoğu karaciğerde depo edildiği için eksiklik durumu saptanmadan bilinçsiz olarak takviye alınması toksik yan etkilere sebep olabilmektedir.

D Vitamini :

Yağda eriyen vitaminlerdendir.
Bu vitamin de kolekalsiferol (D3) ve ergokalsiferol (D2) olmak üzere 2 formda bulunmaktadır.
Hem beslenme ile dışarıdan alınabilmekte hem de vücuttaki kolesterol sentezinde üretilebilmektedir.
Fakat kolesterol sentezi ile üretilen D vitamini ancak güneş ışığı ile vücutta kullanılabilir hale gelmektedir. Bu nedenle de hepimizin aşina olduğu gibi en önemli kaynaklarından biri güneş ışığıdır.
Uskumru, somon, ringa, kefal gibi yağlı balıklarda ve balık yağında, yumurta sarısında, karaciğerde bol miktarda bulunmaktadır.
Koyu renk tene sahip bireylerde, çoğunlukla kapalı alanda çalışanlarda, sadece anne sütüyle beslenen ve takviye verilmeyen bebeklerde, aşırı kilolu bireylerde, gebelerde ve yaşlılarda D vitamini eksikliği daha sık görülebilmektedir.
Eksikliği durumunda saçta cansızlık ve dökülmeler gözlenmektedir.

E Vitamini :

Güçlü antioksidan özelliğe sahip yağda eriyen bir vitamindir.
Saç hücrelerinin oluşmasında ve sağlıklı olmasında büyük öneme sahiptir. Buna bağlı olarak da saç dökülmelerini ve kırılmalarını önleyerek saçlarda sağlıklı uzamayı sağlar.
Doğal besinlerde bol miktarda bulunmasından dolayı eksikliği sık görülmemektedir. Fakat bazı tür antidepresan ve antipsikotik ilaç kullanımında bağırsaktan emilimi azalabilmektedir.
Tahıl gruplarından buğday, mısır, pirinçte; bitkisel yağlar olarak bilinen ayçiçek, mısırözü vb. Yağlarda; ceviz, badem gibi kuru yemişlerde ve yeşil sebzelerde bol miktarda bulunmaktadır.
Tahıl gruplarından buğday, mısır, pirinçte; bitkisel yağlar olarak bilinen ayçiçek, mısırözü vb. Yağlarda; ceviz, badem gibi kuru yemişlerde ve yeşil sebzelerde bol miktarda bulunmaktadır.

C Vitamini :

Vücudumuz için gerekli en temel antioksidanlardan biridir.
Bağışıklık sistemine yaptığı katkıların yanısıra kan dolaşımını arttırarak hücrelere daha çok fazla kan ve oksijen gitmesini sağlar. Buna bağlı olarak da saç büyümesini, uzamasını hızlandırır.
En temel görevlerinden biri de vücuttaki temel yapısal proteinlerden biri olan kollajen sentezine katılmasıdır.
Bunların yanısıra demir mineralinin emilimini de arttırmaktadır. Demir eksikliği anemisi gibi durumlarda saç dökülmeleri sıklıkla yaşanmaktadır.
Eksikliği sık rastlanabilir bir durum olmamasına rağmen sigara içen bireylerde bağırsaktan emilimi azalmaktadır. Eksikliği durumunda saç yapısında bozulmalar meydana gelmektedir.
Turunçgiller, yeşil-kırmızı biberler ve yeşillikler (maydanoz, dereotu vb.) en zengin kaynaklarındandır.

B3 (Niasin) Vitamini :

Enerji üretimi için gereken başlıca vitaminlerden biri olan niasin, aynı zamanda kan dolaşımına yaptığı katkı ile saçlı derinin ve saç köklerinin sağlıklı olmasını sağlar. Saçın büyüme hızını arttırır ve saç tellerinin incelmesini engeller.
Eksikliğinde dermatit ve çeşitli deri lezyonları görülebilmekte, metabolizma yavaşlamaktadır. Kümes hayvanlarında, balık ve dana etinde, süt-süt ürünlerinde bolca bulunur. Bunların yanısıra zenginleştirilmiş gıdalarda da (ekmek, tahıllar) bulunmaktadır.

B7 (Biotin) Vitamini :

Vitamin H olarak da bilinen biotin, saç üretimi için gerekli olan en temel protein keratinin üretimini destekleyerek saç kalitesini arttırmaktadır.
Vücutta depolanamadığı için beslenme ile yeterli miktarda almak eksiklik oluşmaması açısından önemlidir.
Sık ve uzun süreli antibiyotik kullanımında, aşırı alkol ve sigara tüketiminde, iltihaplı bağırsak hastalığı (Chron), çölyak vb. Kronik gastrointestinal sistem hastalıklarında biotin eksikliği sık gözlenmektedir. Bu durumda şiddetli saç dökülmeleri, tırnak güçsüzlükleri ve cilt problemleri yaşanabilmektedir.
Mat ve cansız saçlara, çabuk kırılan ve soyulan tırnaklara , soluk cilt görünümüne neden olabilmektedir.
Karaciğer, yumurta sarısı, kırmızı-beyaz et gibi hayvansal gıdalarda ve avokado, muz gibi bitkisel gıdalarda bulunmaktadır.

B9 (Folik asit) Vitamini :

Vücuttaki en önemli vitaminlerden biri olan folik asit, hücre bölünmesi ve farklılaşmasında hayati rol oynamaktadır.
Saç hücrelerinin yenilenmesini ve onarımını sağlar.
Gıdalardan alınabileceği gibi bağırsaktaki yararlı bakteriler tarafından da üretilmektedir. Bu sebeple de gastrointestinal sistemdeki emilim bozukluklarında, aşırı alkol kullanımında ve gebelikte eksikliği sık görülmektedir. Bu durumda şiddetli saç dökülmelerine yol açan başlıca sebeplerden biridir.
Koyu yeşil yapraklı sebzeler, kurubaklagiller, turunçgiller ve karaciğer en zengin besin kaynaklarıdır. Bunların yanısıra zenginleştirilmiş tahıl ürünlerinde de bulunmaktadır.
Karaciğer, yumurta sarısı, kırmızı-beyaz et gibi hayvansal gıdalarda ve avokado, muz gibi bitkisel gıdalarda bulunmaktadır.

B12 Vitamini :

Bir hücrenin sağlıklı bir şekilde işlevini yerine getirip çoğalabilmesi için nasıl oksijene ihtiyacı varsa aynı şekilde saç kökü hücrelerinin de oksijene ve kanlanmaya ihtiyacı vardır. B12 vitamini de hücrelere oksijen taşıyan alyuvarların yapımında hayati rol oynamaktadır.
Sadece hayvansal kaynaklı besinlerde bulunmasından dolayı vegan bireylerde eksikliği sık gözlenmektedir.
Bunun yanısıra çoğu vitaminde olduğu gibi aşırı alkol alımı ve çölyak, inflamatuar bağırsak hastalığı vb. emilim bozukluklarında da eksikliği meydana gelmektedir. Eksikliği durumunda pernisyöz anemi (kansızlık), yorgunluk, bitkin hissetme gözlenebildiği gibi kalıcı beyin ve sinir hasarı da oluşabilmektedir.
Karaciğer, dalak, kabuklu deniz mahsülleri, yumurta, süt ve süt ürünleri en zengin kaynaklarındandır.

Selenyum :

Güçlü antioksidan özelliklere sahip bir eser elementtir.
Saç büyümesine yardımcı olan tiroid hormonlarının üretimi için gereklidir. Aynı zamanda sık rastalanan saç problemlerinden biri olan kepeği önlemektedir.
Sağlıklı saç büyümesi ve yenilenmesi için selenyumun yeterli düzeyde alınması gerekir.
Genellikle yüksek protein içeriğine sahip et, balık, süt ve süt ürünleri ile tahıllarda bulunur.
Eksikliği durumunda bağışıklık sisteminin düşmesiyle vücut hastalıklara karşı savunmasız hale gelebilmektedir. Bunun yanısıra iyot eksikliğini de şiddetlendirebilmektedir.

Demir :

Protein sentezi, enzim üretimi ve aktivitesi için gerekli olan hayati bir mineraldir.
Demir eksikliğinde vücut kanda bulunan hemoglobini üretemez. Hemoglobin, saç büyümesini uyaran hücreler de dahil olmak üzere vücuttaki tüm hücrelerin büyümesi ve onarımı için gerekli oksijeni taşır.
Bu sebeple de eksikliği durumunda şiddetli saç dökülmeleri ve zayıflamaları meydana gelebilmektedir.
Demir deposu olarak bilinen ferritin proteinin kandaki düzeylerine bakılarak eksikliği tespit edilebilmektedir.
Besinlerde “hem” ve “hem olmayan” şeklinde 2 farklı demir çeşiti bulunmaktadır. Hayvansal besinlerde bulunan “hem” demir, bitkisel besinlerde bulunan “hem olmayan” demire göre vücutta daha kolay emilebilmektedir.
Karaciğer, kırmızı et, kümes hayvanları, yeşil yapraklı sebzeler, kurubaklagiller ve kuruyemişlerde bolca bulunmaktadır.

Çinko :

Vücut tarafından üretilmediği için besinler yoluyla alınması gereken, güçlü antioksidan özelliğe sahip esansiyel bir mineraldir.
Vücut fonksiyonları için önemli bir role sahip olan çinko; saç, tırnak ve cilt sağlığına katkıda bulunmaktadır.
Saç dokusunun büyümesinde ve onarımında önemli bir rol oynar. Ayrıca saç foliküllerin etrafındaki yağ bezlerinin düzgün çalışmasına yardımcı olur. Saç dökülmesi çinko eksikliğinin en yaygın belirtilerinden biridir.
Kabuklu deniz mahsülleri, kırmızı et, kümes hayvanları ve kepekli tahıllarda bol miktarda bulunmaktadır.

Tüm bu vitamin ve mineraller vücutta gerçekleşen olayların düzenlenmesinde hayati önem taşımaktadır.

Eksikliklerinde saç da dahil olmak üzere pek çok farklı dokuyu ve organı etkileyen sorunlar gözlenebilmektedir.

Bu nedenle sağlıklı bir yetişkin için yapılabilecek en önemli şey; dengeli ve düzenli bir sağlıklı beslenme planı oluşturmak ve rutin haline getirmektir.

Sağlıklı bir beslenme için haftada en az 2 kez balık tüketimi, günlük olarak 5 porsiyon civarı sebze-meyve alımı önerilmektedir.

Her öğün için tabağın yarısının sebze-meyve grubuna, kalan yarısının 1/2’sinin karbonhidrat kaynaklarına ve diğer 1/2’sinin ise protein kaynaklarına ayrılması hem vitamin-mineral, hem de karbonhidrat-yağ-protein alımı için yeterli bir denge oluşturacaktır.

Bu mikrobesinler (vitamin ve mineraller) çeşitli sebeplerden dolayı beslenme ile alınamıyorsa doktor gözetiminde ve tavsiyesinde supplement olarak alınabilir.

Sağlıklı Saçların Sırrı : Dengeli ve Yeterli Beslenme

Sağlıklı Saçların Sırrı : Dengeli ve Yeterli Beslenme

"İÇTE SAĞLIK DIŞTA GÜZELLİK"