Saç Dökülmesinin Sebepleri Nelerdir?
Saçların insan vücudunda hayati bir önemi yok ama dış görünüşe kattığı değer ile sosyal iletişimde büyük etkiye sahip. Bu nedenle saç dökülmesi bazı kişilerde duygusal açıdan oldukça zorlayıcı bir durum olabilmekte. Hatta saç dökülmesinin psikolojik etkileri ile ilgili yayımlanan pek çok bilimsel çalışmalar da mevcut. Bazı durumlarda ise saç dökülmesi; vücudumuzdaki başka bir hastalığın belirtisi olarak da karşımıza çıkmakta.
Yani saç dökülmesi sorunun tedavi edilmesi, bunun içinde öncelikle nedenlerinin belirlenmesi oldukça önemli.
Neden Saçlarımız Dökülüyor?
Hepimizin her gün saçı dökülüyor. Belli bir sayıya (50-100 arası) kadar olan dökülmeler oldukça normal. Çünkü saçlarımız belirli büyüme evrelerine sahip;
- Anagen = Büyüme fazı;
- Katajen faz = Gerileme fazı;
- Telojen Faz = Dinlenme Fazı;
- Ekzojen = Saç dökülmesi.
Her saç döngüsünde dökülme gerçekleşmeyebilir. Çoğu durumda dinlenme fazından tekrar büyüme fazına geçiş söz konusudur.
Ama işler her zaman yolunda gitmeyebilir. Genetik faktörler (ailede saç dökülme sorununun olması), Hormonal Değişimler (menapoz, hamilelik..gibi), bazı Hastalıklar,Stres, Çevresel Faktörler , Beslenme Sorunları nedeniyle saç dökülmesi yaşanabilir.
Saç dökülmesi olan kişilerde saçlı derideki damarlanma yeterince iyi değildir. Zamanla kılcal damarlar daralır; Saç telleri incelmeye başlar; Saç folikülleri yeterince beslenemez ve saç teli büyüyemez. En sonunda da saç dökülmesi gerçekleşir.
Saç hücrelerini ve onlara bağlı kılcal damarları etkileyen başlıca faktör DHT hormonudur. DHT; testesteron hormonunun 5 alfa redüktaz enzimi ile reaksiyonu sonucu ortaya çıkar. DHT saç hücrelerindeki reseptörlere bağlanarak kılcal damarları daraltır ve saç hücrelerinin beslenmesini engeller. Bunun sonucunda beslenemeyen saç hücreleri giderek küçülür ve saç dökülmesi gerçekleşir. Bu nedenle saç dökülmesi tedavisinde en önemli noktalardan biri saç hücrelerini besleyen kan akışının arttırılmasıdır.
Herkeste gözlenen saç dökülmesinin nedeni farklı olabilir. En etkili saç dökülmesi tedavisi kişiye özel belirlenmelidir. Tıpkı diğer hastalıkların tedavisinde olduğu gibi bunun içinde öncelikle nedeni ortaya konulmalıdır.
Saç Muayenesi Nasıl Gerçekleşir? Saç Check-up Nedir?
Öncelikle doktorunuz sizi muayene eder, bu muayene sırasında saç dökülmesinin derecesi, dökülmeye eşlik eden diğer saç-saç derisi sorunlarınız (egzama gibi) , günlük alışkanlıklarınız, beslenme alışkanlıklarınız, kullandığınız ilaçlar, tıbbi durumunuz oldukça detaylı şekilde incelenir.
Tüm bunlara ek olarak doktorunuz sizden bazı laboratuar testleri isteyecektir. Bunun nedeni sağlıklı ve güçlü saçlar için bazı vitamin ya da mineral değerlerinin standartın üzerinde olması gerektiğidir. Örneğin kan testi sonucunda ortalama değerde olan biotin seviyesi göze batmayabilir.
Ancak daha güçlü saçlar için beklenen biotin seviyesi ortalamanın çok daha üzerinde olmalıdır. Bunun belirlenmesi için mutlaka saç tedavileri ve saç sağlığı konusunda uzmanlaşmış hekimlerin bu testi yorumlaması gerekir.
Saç Check-up olarak adlandırdığımız bu kan testlerinde bakılan diğer değerler şöyle sıralanabilir:
Hemogram (tam kan sayımı) : Tam kandaki hücreleri (lökosit, eritrosit, trombosit) saymak için kullanılan testtir. Genel olarak pek çok hastalık için önemli bilgi verir.
Demir: Demir eksikliği saç dökülmesinin yanı sıra yorgunluk, halsizlik, bitkinlik, konsantrasyon bozukluğu, bağışıklık sisteminde sıkıntılar gibi pek çok soruna yol açabilmektedir.
TDBK (total demir bağlama kapasitesi) ve Ferritin: Demir eksikliğinin tespitinde bakılan tetkiklerdir.
Çinko: Eksikliğinde saç kayıpları gözlenir. Ayrıca çinko hormonların düzenli çalışması için gereklidir. Tırnak kırılması, sarı nokta hastalığı, diş eti hastalıkları, sindirim sistemi sorunları,cinsel istekte azalma da çinko eksikliğinde gözlenen diğer sorunlardır.
Magnezyum: Magnezyum saç sağlığını direkt etkilediği gibi vücutta pek çok işlevi olan bir mineraldir. Eksikliğinde saç dökülmesi, kramplar, kulak çınlaması, kalp kasılmalarında sorunlar, depresyon gibi etkiler gözlenebilmektedir.
Biotin: Diğer adı ile B7 vitamini eksikliğinde; saç dökülmesi, kaslarda güçsüzlük, ağız kenarında yara, doğum kusurları, mantar hastalığı ve anemi gibi hastalıklar gözlenebilmektedir.
Vitamin D: Saç sağlığından, kemik gelişimine,mental iyilik halinden bağışıklık sistemine kadar vücudumuzda pek çok sistemi etkilemektedir. Eksikliği halinde ciddi sorunlar ile karşılaşılabilmektedir.
Vitamin B: DNA, sinir hücreleri, alyuvar (kırmızı kan hücresi) üretimi başta olmak üzere vücudun sağlıklı bir şekilde varlığını devam ettirebilmesi için birçok hayati öneme sahip bir vitamindir. Eksikliğinde saç ve tırnak sağlığı bozulur, yara iyileşmesi yavaşlar,ilerleyen dönemde denge bozuklukları, kaslarda zayıflık, depresyon gibi etkiler de gözlenebilmektedir.
Folik asit: Folat adı da verilen folik asit, sağlıklı saçlar için gerekli olmasının yanı sıra; kan yapımında, yeni hücre oluşmasında ve hücrelerin yaşamına devam etmesinde aynı zamanda DNA ve RNA için üretiminde kullanılmakta olan bir vitamindir. Bu nedenle hamilelere folik asit takviyesi yapılmaktadır.
Kalsiyum: Kalsiyum denince akla hep sağlıklı dişler ve kemikler gelir. Bunların yanı sıra saçlar için de gerekli olan bir mineraldir. Eksikliğinde saç dökülmeleri gözlenebilmektedir.
TSH: Tiroid uyarıcı hormondur. Vücut metabolizmasını düzenleyen ( kalp atış hızı, vücut sıcaklığı, vücut ağırlığı, üreme sağlığı)hormonlardan biridir. Olması gerekenden daha yüksek miktarda salgılanması saçların dökülmesine, matlaşmasına da neden olmaktadır.
FSH: Folikül sitümüle edici hormonun kısaltmasıdır. Üreme fonksiyonları üzerinde etkili olan bu hormon aynı zamanda saç sağlığına da direkt etki etmektedir.
LH: Luteinizan hormonun kısaltmasıdır. LH da üreme sistemi üzerinde etkisi olan bir hormondur. Kadınlarda adet siklusu erkeklerde de sperm üretiminde etkisi bulunur. LH’daki dengesizlikler saç kayıplarına da neden olabilmektedir.
Çoğu durumda istenen bu testler yeterli olmaktadır. Ancak bazı durumlarda daha ileri tetkikler de istenebilir;
Tıpkı tiroit bezi gibi böbrek üstü bezlerinin tembelleşmesi durumunda da ilk işaret saç dökülmesi olabilir. Bu nedenle böbrek üstü bezlerinin fonksiyonlarına da bakılmalıdır
Doğumdan hemen sonraki dönemde hafif ve geçici bir saç kaybı sık görülür ama bu durumun şiddetini giderek artırması, beyinde hipofiz bezinde bir sorun olduğuna da işaret edebilir.
PKOS (Poli Kistik Over Sendromu) şüphesi var ise; Prolaktin , Testosteron (total ve/veya serbest formları), DHEAS, Ketosteroitler (androjenlerin idrardaki metabolitleri olup böbrek üstü bezi işlevlerini değerlendirmek için kullanılır), östrojen ve cinsiyet hormonu bağlayıcı globülin değerlendirilebilir
